Het is uniek in de geschiedenis dat we al 73 jaar geen oorlog in ons land hebben en opgegroeid zijn in vrijheid. Dat hebben we te danken aan hen die hebben gevochten voor onze vrijheid of hun leven gegeven hebben, omdat ze net even anders waren volgens de bezetters. Vandaar dat ik elk jaar 2 minuten stil ben op 4 mei. Vrijheid is niet vanzelfsprekend, vrijheid is een uniek voorrecht waar je dagelijks bij stil mag staan. Natuurlijk sta ik er ook niet elke dag bij stil, maar die 2 minuten op 4 mei ben ik wel stil om alle oorlogsslachtoffers te herdenken. Ik ga er niet te diep op in, maar ik kan laaiend worden om degenen die een lawaaiprotest willen organiseren op 4 mei. Ook kan ik er niet bij dat de winkeliers in de koopgoot in Rotterdam gewoon open zijn om 20:00 uur omdat ze anders hun koopavond omzet missen. Als de mensen in de jaren 40-45 hun leven niet hadden gegeven dan hadden ze nu helemaal geen koopavond gehad. Daarom blijf 4 mei gedenken en 5 mei vieren.
Onderstaande blog over de strijd bij het Haagsche Schouw en het verhaal van het Joodse weesmeisje Lotte, heeft al diverse malen rondom 4 mei op mijn site gestaan, maar blijft actueel en zou iedereen moeten lezen en goed laten doordringen.
Morgenavond om 20:00 uur is Nederland twee minuten stil. Eigenlijk zijn het de twee belangrijkste minuten van het jaar. We herdenken de militairen die voor onze vrijheid gevochten hebben, we herdenken de miljoenen Joden die gedeporteerd en vermoord zijn, we herdenken de mensen van het verzet die hun leven opofferden. Met het herdenken moeten we ook beseffen dat op veel plaatsen in de wereld die vrijheid er niet is en er nog steeds een bloedige strijd wordt gestreden. Juist daarom is het zo belangrijk te blijven herdenken en het verschrikkelijke verhaal te blijven door vertellen aan de nieuwe generaties. Geniet van je vrijheid, maar besef dat die vrijheid niet vanzelfsprekend is, dagelijks moeten we blijven waken dat we die vrijheid behouden. Daarom hang morgenavond de vlag halfstok en wees om 20:00 uur twee minuten stil en besef hoe duur onze vrijheid geweest is en hoe fijn het is dat wij er al zo lang jaar van mogen genieten.
Vaste lezers hebben het al eerder gelezen, maar ik blijf het toch elk jaar weer benoemen. Ik ben opgegroeid met de verhalen over de slag om de residentie en het terug veroveren van de brug bij het Haagsche Schouw, waar mijn opa een grote rol in heeft gespeeld. Vandaar dat ik tegenwoordig behalve de plaatselijke herdenking ook naar de herdenking bij Het Haagsche Schouw ga.
Afgelopen week heb ik in het boek “De Slag om de residentie” het gedeelte over Het Haagsche Schouw gelezen en zag in gedachte mijn opa deze verhalen weer aan mij vertellen als we gingen eten bij Het Haagsche Schouw. De boom met het kogelgat, de brug, het restaurant alles staat in mijn geheugen gegrift.
Als ik bij het Haagsche Schouw sta zie ik dan ook in gedachten zowel het plaatje als mijn opa weer voor mij.
Alweer jaren geleden maakte ik de try-out mee van een nieuwe stadswandeling met de naam Bagage. De wandeling was gemaakt naar aanleiding van het monument van de zes koffertjes in het Leidse centrum. Deze koffertjes staan ter nagedachtenis aan de deportatie van een groot deel van de Joodse gemeenschap en de 51 Joodse weeskinderen, allen zijn later in de diverse kampen vermoord. Het verhaal van 7 jaar geleden kan je hier lezen.
Onlangs sprak ik met Caecil een van de bedenksters van de wandeling en vroeg of we de wandeling nog eens konden maken. Toevallig deed ze de wandeling dit jaar weer met een aantal schoolklassen en had een aantal veranderingen in de route en het verhaal aangebracht. Twee weken geleden hebben we met vijf personen de wandeling gemaakt en ik was nog dieper onder de indruk dan vier jaar geleden. De wandeling heeft een gezicht gekregen, een van de vermoorde meisjes is Lotte en zij speelt de hoofdrol in de wandeling.
De moeder van Lotte wilde aan het begin van de oorlog vanuit Duitsland naar Amerika emigreren. Zij kreeg echter alleen een visum voor zichzelf en die van de kinderen zou spoedig volgen. Zo kwamen Lotte en haar zusje in afwachting van het visum in het Joodse Weeshuis in Leiden terecht. De wandeling voert onder andere langs plekken waar Lotte vaak kwam zoals de Joodse Synagoge op de hoek van het Levendaal.
Naast de Synagoge hangt ook een Mezoeza, die Lotte ongetwijfeld ook vele malen uit eerbetoon zal hebben aangeraakt of gekust. Op het moment dat je dit hoort tijdens de wandeling en de Mezoeza zelf aan kan raken komt alles wel heel dichtbij.
Op de hoek van de Vliet staat ook een koffertje. Mijn medewandelaars liepen de wandeling voor het eerst en was dit koffertje eigenlijk nooit echt opgevallen.
Ook hier liep Lotte bijna elke dag als zij naar de Haanstra Kweekschool voor voorbereidend onderwijs ging hier op de Vliet.
De wandeling kwam ook langs de universiteit, waar we stil stonden bij de lessenaar ter nagedachtenis aan professor Cleveringa. De Cleveringa protestrede is wereldberoemd omdat hij in het openbaar in verzet kwam tegen het ontslag van zijn Joodse collega Meijers. Nog elk jaar wordt op 26 november de Cleveringa protestrede in Leiden herdacht.
Bij het oude hoofdbureau van Politie stonden we iets langer stil. Vrijwel het hele korps, op agent Rozemijer en inspecteur van der Wal na, heeft meegeholpen met de deportatie van de kinderen en hun begeleiders. Nu nog steeds maakt dit gegeven veel emotie los bij veel Leidse agenten, ondanks dat ze er niets mee te maken hebben gehad.
Op de Breestraat stonden we stil bij de Stolpersteinen. Deze struikelstenen kom je over de hele wereld tegen ter nagedachtenis aan onder andere vermoorde Joden, Sinti, politieke gevangenen en homosexuelen.
De wandeling eindigde bij het voormalig Joods Weeshuis. We liepen door het Plantsoen naar het weeshuis, een wandeling die Lotte waarschijnlijk elke dag maakte op weg naar school of de synagoge.
Uit eerbied en om alles goed te laten doordringen werd dit gedeelte van de wandeling zwijgend gelopen.
Vroeger werden de Joden in de woestijn begraven en het graf met stenen afgedekt. Het is een Joods gebruik om bij het bezoek aan een graf een steentje neer te leggen. Deels als symbolisch onderhoud, maar tegenwoordig ook om te laten zien dat je geweest bent. Op het koffertje voor het voormalige Joodse Weeshuis in Leiden zie je dan ook altijd een aantal steentjes liggen.
Het verhaal van mijn opa en Lotte zijn slechts twee van de honderduizenden verhalen die er zijn. Elke familie heeft zijn eigen verhaal, maar laten we deze verhalen blijven doorvertellen aan onze kinderen. Ze moeten beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is en dat we moeten blijven waken dat we die zwaar bevochten vrijheid behouden en niet net even de andere kant opkijken.
Als je niet oplet – Remco Campert
Deze muziek mag je niet spelen
dat boek zou ik maar niet lezen
die foto zou ik maar verscheuren
met hem kun je beter niet gezien worden
daar krijg je misschien last mee
ik zou mijn mond maar houden
wat je straks alleen nog mag
is in een donker hol verborgen
verlangen naar het licht van de vrijheid
die je verspeeld hebt
omdat je even de andere kant uitkeek
toen je buren werden weggehaald
In de fotoslideshow komen in stilte de foto’s van de wandeling Bagage voorbij en leest Caecil het gedicht “Als je niet oplet” van Remco Campert voor.
Deze blog stond eerder op mijn site, maar blijf ik gewoon elk jaar herhalen opdat wij niet vergeten en blijven herdenken.
8 reacties
Wat me opvalt over het verstoren van de 4 mei herdenking is dat men zich onrechtmatig behandeld voelt en dit dan via een onrechtmatige manier wil afdwingen.
2 minuten stil ben op 4 mei. Hans
2 minuten stil is normaal voor zo goed als iedereen. DIt moeten we zo houden , en dus vooral niet teveel benadrukken.
Zo geven we de verstoorders onbedoeld ook een potentieel hoog podium
Indrukwekkend, elke keer weer als je er over begint.
Vanavond zijn wij stil, want je moet het doorgeven.
Love As Alwyas
Di mario
Ook hier ieder jaar twee minuten stilte. Een mooi verhaal vandaag.
Indrukwekkende, roerende, blog Emile ! Daar word je stil van… Vanzelf. Door níéts te verstoren !
hear hear………en laten we vooral niet teveel aandacht schenken aan aan “schreeuwlelijkers.”.
Inderdaad: die twee minuten stilte, zijn de belangrijkste minuten van het jaar. Het had zó anders kunnen lopen en dan hadden wij nu Duits gesproken.
Klinkt misschien raar maar ik vind dat ik van mezelf minstens een boek over de oorlog per jaar moet lezen. Gewoon, om er bij stil te blijven staan hoe het toen was.
Ontroerend blog met prachtige foto’s Glibber. OZO!
Lieve groet ♥
Zo indrukwekkend altijd; die verhalen. We moeten blijven herdenken, vind ik. En inderdaad; de verhalen blijven vertellen.